Boeken

Hier vindt u de boeken die ik inmiddels verzameld heb en die allen in meer of mindere mate de ramp met de Poelau Bras beschrijven.  Soms een enkel hoofdstuk, soms een half boek soms een heel boek. Bij elk boek vindt u (indien aanwezig) een ISBN nummer en een korte beschrijving.

"VAARWEL tot BETERE TIJDEN".  van J.C. Bijkerk.  ISBN 90 66135 253 3 Uitgeverij T.Wever B.V. - Franeker. 1974

Mevr. van den Hout-Bennink (waarvan grote delen van haar dagboek in dit boek zijn gebruikt)  zat (met mijn vader) in Reddingboot nr. 4a

Een absoluut fascinerend boek die de ramp en de overlevingstocht tot in detail beschrijft.

 Het 1e deel  (blz 1 - 173) beschrijft de historische tocht naar Kalidjati, waar de confrontatie plaats vond tussen de bestuurders  met G.G. Jhr. Tjarda van Starkenborgh, generaal ter Poorten e.a. van Nederlands Indië en Generaal Imamura van Japan. 

 Het 2e deel (blz 174 -  278) van het boek beschrijft de ramp. Mevrouw van Hout-Bennink, opvarende van reddingsloep nr. 4a (waarin ook mijn vader zat) beschrijft wat er aan de ramp vooraf ging, ze beschrijft het bombardement en welke moeite het kostte om aan boord van de reddingsloep te komen en welke verschrikkingen allen die aan boord waren moesten ondergaan toen de jagers de weerloze sloepen onder vuur namen. Verder de wanhoop, de honger, dorst en mentale afbraak van een aantal mensen aan boord.

"Six bells off Java." William H. Mc Dougall. Uitgegeven door Charles Scribner's sons, New York.  1948

Mc Dougall zat in Reddingboot nr. 3

Mc Dougall was correspondent bij United Press in Shanghai toen Pearl Harbour werd gebombardeerd. Hij wachtte niet tot hij gevangen zou worden genomen maar vluchtte met behulp van de Chinese ondergrondse en slaagde erin te vluchten naar Calcutta. Hij werd naar Java gestuurd net voor de Japanners het eilanden bezetten.

Hij koos ervoor om zo lang mogelijk bij de Nederlanders te blijven maar moest noodgedwongen snel vluchten voor de oprukkende Japanners. Hij vluchtte tijdens de duisternis met 250 anderen op het koopvaardijschip de "Poelau Bras".  Zouden ze voor elf uur (6 scheepsbellen !!) de volgende ochtend nog varen dan zouden ze niet meer bereikbaar zijn voor de Japanse jagers die van land zouden moeten komen. Net voor dat moment werden ze gespot door een Japans verkenningsvliegtuig en een paar uur daarna werd het schip door een eskader jagers van het vliegkampschip Hiryu  te pakken genomen en tot zinken gebracht. Mc.Dougall beschrijft het moment waarop hij bijna verdrinkt en zijn uiteindelijke redding. Tijdens zijn zwemtocht naar de reddingboot die hem uiteindelijk aan boord nam heeft hij tot God gebeden en bezworen dat hij zijn verdere leven aan Hem zou wijden als hij gered zou worden. Na zijn verblijf in het Japanse gevangenkamp heeft hij dat ook daad werkelijk gedaan.

"Oorlog en Overleven" 1235 dagen in Japanse krijgsgevangenkampen. Jan Koot. 1984. 370 blz. 

Jan Koot zat in Reddingboot nr. 3


Jan Koot die samen met Mc Dougall in Reddingboot 3 zat heeft zijn leven van 1940 in dit boek beschreven.

Jaren geleden heb ik een stuk uit een tijdschrift gekregen (zie Document -> Atikelen uit Tijdschriften)  en bewaard waarin hij in het kort de ramp met de "Poelau Bras""  beschrijft. Daarin schreef hij dat hij zijn verhaal op schift had gezet voor zijn kinderen en (achter) kleinkinderen. Het prachtige boek met groene band en gouden letters was in een oplage van 12 gemaakt en in eigen beheer uitgegeven. Toen ik vorig jaar op internet de titel intikte kwam ik bij een antiquariaat terecht die dit boek in bezit had. Ik heb hem gelijk gekocht en in dit boek staat veel informatie over de tocht in de reddingsboot. Na zijn gevangenneming heeft hij het wel en wee in de diverse Japanse kampen beschreven.  Een apart boek is als bijlage gemaakt met daarin o.a. de namen van de geredde personen en zij die de ramp niet overleefd hebben.


"De ondergang van de Poelau Bras". Theo van den Berg.  Geschreven en gekopieerd voor zijn kinderen in eigen beheer. 100blz.

Theo van de Bergh zat in Reddingboot nr. 3 samen met Jan Koot en William Mc Dougall . Die laatste heeft hij samen met iemand anders uit het water getrokken.

Ik heb Theo van den Bergh persoonlijk bezocht en zijn verhaal gehoord. Hij gaf mij dit exemplaar. Heel bijzonder om iemand gesproken te hebben die het daadwerkelijk heeft meegemaakt. Hij heeft mijn vader als een van de laatsten van het schip zien springen nadat hij tevergeefs getracht had de Japanners met zijn mitrailleur te bestoken. 

"Brandende aarde ". Johan Fabritius. Uitgeverij nv de Bataafse Petroleum Maatschappij 1949. 164 blz.

Het boek gaat over de vernieling en de evacuatie van de olieterreinen in Nederlands-Indië.

De top van de BPM is uiteindelijk met de "Poelau Bras" gevlucht. Het laatste hoofdstuk van het boek (blz. 137 - 149) gaat over de ramp en de betrokken personen van de BPM.

"De kracht van een lied". Overleven in een vrouwenkamp. Helen Colijn. ISBN: 90-5194-024-6  

Uitgeverij Van Wijnen-Franeker. 1989 232 blz. 

Helen Colijn zat in Reddingboot nr. 3

Helen Colijn was de oudste dochter van Anton Colijn. Zijn vader was Hendrik Colijn de premier van Nederland voor de oorlog,.

Het boek bestaat uit 3 delen. Deel 1 (blz. 9 - 78) gaat over de ramp met de "Poelau Bras". Deel 2: behandeld het leven in het Japans gevangenkamp.

In het kamp putte zij (en andere vrouwen) kracht uit de muziek. Ze mochten niet zingen maar wel neuriën. Enkele vrouwen konden muziek van Ravel, Dvoraks, Chopin en Bach uit hun hoofd op papier zetten. 


Haar verhaal werd verfilmd in 1997 met als titel "Paradise Road". De muziek uit de film wordt gezongen door het koor Malle Babbe uit Haarlem.

De start van de film, waarin het tot zinken brengen van de Poelau Bras wordt uitgebeeld is niet echt realistisch. Er wordt gebruik gemaakt van een oorlogsschip i.p.v. van een koopvaardijschip. 


"Toevallig door het oog van de naald".  Ton Woortman. Uitgeverij "Elisabeth" - Oegstgeest. 2006. 226 blz.

ISBN-10: 90-72622-09X  ISBN-13: 97890 72622 099

Ton Woortman zat in Reddingboot nr.: 3

Ton Woortman beschrijft zijn leven in dit boek. Op blz. 73 - 80 beschrijft hij de ramp met de "Poelau Bras". 

Hij was waarnemer bij de Marine Luchtvaardienst (MLD) in Nederlands-Indië, in Nederland en korte tijd in voormalig Nederlands Nieuw-Guinea.


"Toen op Kwitang". Herinneringen van Miel Droop. Geschreven door Miel Droop. 146 blz. Uitgegeven in eigen beheer voor familie en vrienden. Victor Droop, Luitenant ter Zee 2e klasse, arts, zat in reddingsboot nr.: 2. Enige tijd na te zijn aangekomen bij Belimbing, Sumatra raakte hij vermist. Van hem is niets meer vernomen. In dit boek beschrijft Miel Droop herinneringen aan zijn vader Victor Droop.

Hans Peter Roersma en Anneke Droop (dochter van Miel Droop) hebben aan de hand van het handgeschreven schrift van Miel Droop dit boek gemaakt. Op blz. 83-85 beschrijft Miel zijn zoektocht naar het lot van zijn vader.



Dagboek van mevrouw Colijn. Uitgegeven door Uitgeversmij. J.H. KOK N.V. KAMPEN 1960.

Mevrouw Colijn Groenenberg verbleef de laatste 2 jaar bij haar man de staatsman dr. H.Colijn in zijn verbanningsoord waar hij naartoe werd gebracht door de Duitse bezetter in de zomer van 1941 totdat hij op 18 september 1944 overleed. In die periode heeft zij een dagboek bijgehouden. Drs. G. Puchinger heeft het dagboek voor publicatie gereed gemaakt.  In  bijlage XIX van dit boek staat het verhaal over het drama van de "Poelau Bras", waarop haar zoon en 3 kleindochters de ramp overleefden. Het is een exacte kopie van het hoofdstuk dat ook over dit onderwerp is gemaakt in "Brandende Aarde" van Johan Fabritius (zie hierboven).    Dit boek handelt over de gebeurtenissen van de BPM medewerkers. Zoon Anton was ook werkzaam bij de BPM.



Varen in Oorlogstijd. Lotgevallen van de Nederlandsche Koopvaardij in de Tweeden Wereldoorlog.

Samengesteld door S.J. Graaf van Limburg Stirum.  C.V. Uitgeverij v.h. C. de Boer Jr. / Amsterdam 1948

In dit boek staan de verhalen over de ondergang van 181 Nederlandse schepen in de 2e Wereldoorlog.

Ook het verhaal van de "Poelau Bras" op blz, 313, 314, 315 en 316. Op blz. 316 en 317 ook het "korte" verslag over de ondergang van de "Poelau Tello" het zusterschip van de "Poelau Bras".


Op reis met de "Special Party" geschreven door P. Scholten. generaal Majoor B.D. KNIL. Uitgegeven door A.W. Sijthoff, Leiden 1971. Er is een voorwoord geschreven door Prins Bernard.

Een reis der verschrikking van een groep krijgsgevangenen bestaande uit Nederlanders, Britse en Amerikaanse officieren met hun oppassers.

Ook het openhartige en adembenemende relaas over de belevenissen achter Japans prikkeldraad. Maar boven alles een hommage aan die Nederlanders, die de waarden waarvoor zij pal stonden onder alle omstandigheden bleven verdedigen. 

In dit boek wordt op pagina 116 en 151 kort de ramp met de Poelau Bras genoemd. De rol van Generaal de Fremery, die aan boord van reddingssloep nr. 4a was, komt in dit boek ook uitgebreid aan de orde.  Een aantal van zijn gedetailleerde tekeningen die hij gemaakt heeft worden in dit boek gebruikt. Ook kapitein ter Zee Bozuwa (reddingsloep 2) wordt op een aantal bladzijden genoemd.